Uống rượu một trong những phong tục lâu đời của người Việt .Chính vì vậy mà rượu có mặt ở hầu hết các đám cưới các cuộc vui lớn.Để có được 1 sản phẩm rượu chất lượng đòi hỏi quy trình này cần trải qua rất nhiều công đoạn khác nhau.
![]() |
Uống rượu văn hóa của người việt |
Gần đây, vì chạy theo lợi nhuận, một số cơ sở sản xuất đã tạo nên rượu giả, rượu kém chất lượng làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe người tiêu dùng. Điển hình là vụ “Rượu nếp 29 Hà Nội” gây ngộ độc hàng loạt, thậm chí có trường hợp tử vong đã gióng lên hồi chuông cảnh báo. Thông thường để nấu được một mẻ rượu đảm bảo sẽ phải qua rất hiều công đoạn và chi phí cũng không hề nhỏ, tuy nhiên trên thị trường tràn ngập các loai rượu có giá rẻ giật mình, chỉ trên dưới 10.000 đồng/lít. Đó là các loại rượu không phải được nấu theo phương pháp truyền thống mà sử dụng công thức pha chế từ cồn công nghiệp + nước giếng = rượu trắng, hoặc men tươi Trung Quốc + cơm ủ = rượu trắng. Theo đó, cứ mỗi chiếc phuy có dung tích 220 lít được đổ vào đó từ 18 – 20 lít cồn công nghiệp, phần còn lại là nước giếng. Sau khi dùng que gỗ khoấy đều, dân làm rượu dùng chiếc nhiệt kế để đo nồng độ. Nếu rượu nặng sẽ pha thêm nước giếng. Còn nếu rượu nhạt, cồn sẽ được bổ sung. Với công thức pha chế rượu kiểu này, mỗi ngày chủ cơ sở có thể bán ra thị trường cả nghìn lít rượu gây ảnh hưởng nghiêm trọng cho sức khỏe người tiêu dùng. Đây là việc làm rất đáng lên án và phải chịu sự trừng phạt thích đáng từ Pháp Luật
Nguyên liệu dùng trong nấu rượu đa dạng và phong phú
Việc lựa chọn nguyên liệu để nấu rượu cũng rất đa dạng và lắm công phu. Nguyên liệu chính được sử dụng là các loại ngũ cốc có hàm lượng tinh bột cao thông dụng như ngô hạt, sắn, gạo tẻ, gạo nếp, gạo lứt, gạo nương…. Tùy từng vùng miền có những nguyên liệu đặc trưng như mầm thóc, hạt dẻ, hạt mít…..Tuy nhiên thường được ưa chuộng nhất là gạo nếp do gạo rất thơm và tạo cho rượu có độ ngọt nhất định. Tiếp theo đó là men rượu. Men ủ được chế từ nhiều loại thảo dược từ thuốc Nam, thuốc Bắc như Cam thảo, quế chi, gừng, hồi, bạch chỉ, xuyên khung….. theo bí quyết, công thức riêng của từng gia đình.
![]() |
Nguồn nước có vai trò quan trọng đến chất lượng rượu |
Quy trình ủ men, nấu rượu hết sức quan trọng vì liên quan đến tay nghề, kinh nghiệm và công phu của người thực hiện. Nguồn nước được sử dụng khi đồ nguyên liệu, ủ men và khuấy trộn trong nồi chưng cất rượu cũng là yếu tố cần thiết quyết định đến chất lượng rượu. Các loại rượu nổi tiếng cả nước như rượu Bàu Đá, rượu Bình Khương Thôn, rượu Kim Long, rượu Gò Đen….. đều cho rằng rượu ngon quyết định bởi nguồn nước. Hầu hết rượu tại các khu vực này được nấu từ nước giếng khơi đặc trưng trong và sạch, có nơi cầu kỳ hơn thì sử dụng nước mưa. Tuy nhiên, dù là ở khu vực nào thì nguồn nước nguyên liệu nấu rượu càng tinh khiết, chứa ít tạp chất sẽ góp phần cho ra những mẻ rượu thơm nồng, làm say lòng thực khách.
Sử dụng nước tinh khiết trong quá trình nấu rượu góp phần mang lại những mẻ rượu chất lượng
Rượu ngon gắn liền với từng vùng miền, đặc trưng của vùng đó và một phần quan trọng là nguồn nước nguyên liệu dùng trong quá trình nấu. Cùng là nước giếng khơi nhưng không phải nước tại khu vực nào cũng giống nhau. Ví như rượu Kim Long nổi tiếng đất Quảng Trị, người ta nói rằng đây là miền đất cát trắng trải dài, thuộc vùng trung du thấp, khí hậu khắc nghiệt, mùa đông rất lạnh, mùa hè rất nóng vì gió lào. Nước từ trên núi chảy ra biển, phải đi qua vùng cát trắng này trước khi hòa vào biển. Cát trắng tinh khiết, cát silic, không lẫn với đất bùn…. Nên nước ngầm chảy vùng này trong và sạch do đó sử dụng để nấu rượu cực kỳ phù hợp.
Tuy nhiên, không phải địa phương nào cũng được thiên nhiên ưu ái cho sở hữu dòng nước tự nhiên trong mát, ngọt lành. Do đó nhiều nơi lại sử dụng nước mưa trong việc nấu rượu. Nếu như cách đây vài năm, nước mưa được cho là sạch nhất thì đến thời điểm hiện tại, dưới tác động của ô nhiễm môi trường, nước mưa đã không còn đảm bảo. Một phương án khả thi được áp dụng để đảm bảo cung cấp đủ nước tinh khiết góp phần tạo ra những mẻ rượu ngon dành cho các hộ gia đình, các cơ sở sản xuất, đó là sử dụng hệ thống lọc nước công nghệ RO.